Afgelopen september kwam ITF-inspecteurs Gijs Mol, Koen Keehnen en Aswin Noordermeer ter ore dat de bemanning van een Russisch schip in Terneuzen al tijden op een rantsoen van aardappels en uien leefde. Het schip, de Kuzma Minin, lag wegens schulden al sinds mei aan de ketting. Samen met de ITF zamelden de Youngsters van FNV Havens geld en goederen in. Half december vertrok het schip richting Denemarken.

Op 14 september 2018 werden wij, als ITF-inspecteurs, benaderd door de marechaussee in Terneuzen. Een Russische zeevarende was op het bureau geweest, omdat hij bang was dat hij niet naar huis kon nadat zijn contract was beëindigd. Hierop besloot de marechaussee met de ITF in contact te treden.

Wat bleek: het schip lag al sinds medio mei 2018 aan de ketting. Het was in beslaggenomen door de rechtbank namens zeker één schuldeiser - ergens in het buitenland. Het ging om het Russische vlagschip de Kuzma Minin, eigendom van een Russische rederij. Deze Russische maatschappij zit in zwaar weer en heeft bij diverse instanties schulden opgebouwd.

Alleen aardappelsoep

Aangezien het om een nationale vlag ging, traden wij als ITF in contact met de Seafarers’ Union of Russia met de vraag de zeevarenden te assisteren. Vervolgens zijn wij op 24 september voor de eerste keer in Terneuzen aan boord gegaan. De bemanning zag er bang uit, de kapitein was autoritair. Deze man zat helemaal niet te wachten op bemoeienis van ons en wilde zo snel mogelijk van ons af. Op onze vraag aan de bemanning of ze betaald kregen was het antwoord ‘ja, we krijgen betaald’. Maar eenmaal beneden bij het proviand kwamen we erachter dat er alleen een paar aardappels en uien waren. De bemanning fluisterde ons toe dat ze de afgelopen maanden alleen aardappelsoep hadden gegeten.

Na rondgebeld te hebben kwamen we uit bij het Varenscentrum in Terneuzen, de “huiskamer voor zeevarenden”. Zij zijn meteen een inzamelingsactie begonnen. Waarbij de nadruk lag op lang houdbare producten, aangezien we niet wisten hoe lang het schip nog zou blijven liggen. Diezelfde avond bood zich een sponsor aan die het Varenscentrum de opdracht gaf de kok van boord te halen en met haar boodschappen te gaan doen zodat ze gelijk wat te eten hadden.

Tranen in ogen

Eenmaal aan boord reageerde de kok op deze uitnodiging met tranen in haar ogen. Op dat moment kwam de kapitein echter naar beneden gestormd om een stokje voor deze boodschappenactie te steken. Hij liet het Varenscentrum weten geen eten te hoeven, omdat de leverancier morgen zou komen. Toen we dit van het Varenscentrum hoorden, zijn we meteen de leverancier gaan bellen. Duidelijk werd dat er voorlopig helemaal niets bezorgd ging worden. Er stond namelijk een aanzienlijke schuld open.

De volgende dag zijn we naar Terneuzen getogen om de kapitein te spreken. Inmiddels was ook de pers op de hoogte en ontstond een heel mediacircus van lokale, nationale en internationale televisiestations en kranten. De druk op de rederij, om goed voor het personeel te gaan zorgen en de negatieve publieke opinie te keren, werd met de minuut groter.

Solidariteit Youngsters

Ook bij de Youngsters van FNV Havens was het nieuws over deze misstand terechtgekomen. In een community challenge was het onder buitenlandse jongerenafdelingen van bevriende vakbonden een topic. De Youngsters startten meteen een inzamelingsactie (zie ook het interview met Menno Zuidmulder in dit Havenmagazine). Binnen korte tijd zamelden ze geld en goederen voor de Russische bemanning in. Met het geld zijn ze naar een Russische supermarkt in Rotterdam, Bogatir, gegaan en hebben daar het verhaal verteld. De eigenaar van de supermarkt twijfelde geen seconde en leverde een flinke hoeveelheid gratis producten.

Vervolgens zijn we samen met een aantal jongeren van FNV Havens op pad gegaan om de spullen aan boord af te leveren en solidariteit te betuigen met de zeevarenden. De bemanning was superblij met alle proviand, vooral omdat het échte Russische producten waren. En omdat ze zich gesteund voelden door zoveel mensen.

Slopen in Bangladesh

Half december mocht het schip van de ketting. Kennelijk had de Russische rederij een oplossing voor de schulden getroffen waardoor de inbeslagname kon worden ingetrokken. Met zestien man aan boord en voor drie weken proviand vertrok het schip naar een ankerplaats in Denemarken. Volgens de kapitein was hij in Rotterdam aan boord gekomen om het schip naar Bangladesh te varen al waar het gesloopt zou worden. Hoe de route van het schip, dat vol met asbest zit, nu gaat, is de vraag. De ITF kan niet op een ankerplaats inspecteren, alleen als een schip in de haven ligt. We hebben onze Deense ITF-collega’s gevraagd de Kuzma Minin in de gaten te houden.

Zie ook het interview met Menno Zuidmulder van FNV Havens Youngsters.