Cao-nieuws
Moeizame cao-onderhandelingen
Nachtarbeid Onbegrijpelijk waarom de cao-onderhandelingen zo moeizaam verlopen. Het moet toch maar weer even gezegd worden: onze leden in de havensector staan gewoon iedere dag, avond, nacht en weekenden keihard te werken. Covid of geen covid. Net zoals als de FNV-leden in de transportsector, zorg, ambulance, politie, defensie en brandweer. Allemaal werkzaam in ploegendiensten. Allemaal op latere leeftijd te maken met gezondheidsproblemen vanwege de continue verstoring van het bioritme. Nachtarbeid is niet goed voor de gezondheid. Maar daar wordt geen 75 miljard euro voor uitgetrokken door de overheid. Nederland is koploper in Europa (zonder voormalige Oostbloklanden) in nachtarbeid. En voor deze werknemers, leden van FNV, wordt niets gedaan om ze eerder te laten stoppen met werken. Er is nog niet eens met de vuist op tafel geslagen. Er is niet eens een opmerking over nachtarbeid terug te vinden in het achtendertig pagina’s tellende onderzoeksrapport van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daar hebben overigens VNO-NCW, MKB, CNV en FNV aan meegewerkt. Tegen deze achtergrond worden de cao-onderhandelingen in de havensector iedere dag gevoerd. Het cao-seizoen in de havensector is in volle gang. FNV Havens heeft mooie resultaten geboekt onder andere bij Vopak. Het gaat goed in de tankopslagsector. De opslagtanks schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar wij moeten hemel en aarde bewegen om een fatsoenlijke loonsverhoging af te spreken.
Gigawinsten In de containersector zien wij dat de grote rederijen gigawinsten maken. De internationale vakpers laat met regelmaat weten dat maandelijkse winsten van $ 55 miljoen per rederij geen uitzondering zijn. En de vooruitzichten voor de rederijen zijn voor 2021 en 2022 onveranderd. Je zou daarom denken dat het voor de terminal operators dan een logische stap is dat zij hun tarieven gaan verhogen om extra kosten als gevolg van de cao door te berekenen. Eerder stonden de terminal operators met witte zakdoekjes te zwaaien toen de rederijen in een financiële crisis zaten. De directie van ECT is niet dé werkgever die voor zijn werknemers gaat staan. Wel voor hun aandeelhouder in China. De rederijen worden met hun megaschepen steeds onbetrouwbaarder als het om aankomsttijden gaat, maar ECT legt dit probleem gewoon doodleuk op het bordje van de werknemers in het V-rooster. Als de boot te laat is, dan gaat dat ten koste van je sociale leven in het volcontinurooster.
Asociaal beleid Het werk wordt steeds zwaarder door minder afwisseling als gevolg van verdergaande automatisering en robotisering. Vervolgens wordt de AOW-leeftijd verhoogd. De kans dat werknemers niet meer gezond de eindstreep halen wordt ook gewoon doodleuk bij de werknemers op het bordje gelegd. Ben je jonger dan 55 jaar en je kan niet meer 100 procent mee dan geen baan meer binnen het bedrijf - maar de poort uit. Dat is het sociale beleid van de heren werkgevers. Asociaal. Het zijn de sjorders die 24/7 als eersten het schip op gaan en beginnen met de werkzaamheden en het zijn de sjorders die als laatsten weer van het schip afgaan als de werkzaamheden klaar zijn. Ze doen alles om de rederijen op tijd en veilig te laten varen. Maar de liefde kan niet van een kant komen. FNV Havens bereidt zich voor op een paar flinke aanvaringen met terminal operators, sjorbedrijven en rederijen. Als er geen goede oplossingen komen voor eerder stoppen met werken, socialere roosters en baanbehoud voor werknemers die niet meer volledig mee kunnen als gevolg van zwaar werk en het schrappen van banen door automatisering dan stopt voorlopig de dienstverlening 24/7. Dan gaan wij in de nacht lekker in het bedje slapen. Slapen doen wij ’s nachts.
Uitfasering van kolen en de energietransitie Ook daar is FNV Havens druk mee bezig. En ook daar zien wij werkgevers die in de droge bulk actief zijn, onderhandelen met de hand op de knip. Alsof loonmatiging nodig is om de energietransitie te laten slagen. Nee natuurlijk niet. De aandeelhouders van die droge bulkbedrijven willen nog even snel wat geld verdienen en daarom moeten de werknemers maar de tering naar de nering zetten. Om dit te voorkomen hebben wij juist jaren geleden bedongen dat de overheid een fonds zou gaan vullen om de werknemers te helpen bij de uitfasering van kolen als hun baan op het spel zou komen te staan (zie ook het artikel over het kolenfonds). De werkgevers zullen gecompenseerd worden door een deel van hun investeringen te financieren. Wij zien bedrijven zoals EMO opeens grijpen naar de automatisering. Waarom is ons nog steeds onduidelijk. Het gaat niet sneller, de terugverdienperiode wordt steeds korter want uiteindelijk houdt het op met die kolen. En bedrijven zoals EMO hebben nog geen idee wat hun wereld wordt na de kolen. Het enige wat ze nu doen is proberen de goedkoopste te worden om zo de laatste tonnen kolen in Europa nog te kunnen overslaan. Er komt dus een enorme tarieferosie ingezet door de bedrijven zelf en niet veroorzaakt door de markt. Onzinnig beleid en werknemers worden zenuwachtig. Maar de oplossing is echt niet de komende 10 of 15 jaar genoegen nemen met enkel APC.
Roll-on roll-offsector Ja, de Brexit is een feit. En wat blijkt in de praktijk? Business as usual. Ja, er is meer controle maar dat is een logisch uitvloeisel van het trekken van nieuwe landsgrenzen en deze bewaken. Maar dat wisten wij al lang. Bedrijven die niet geïnvesteerd hebben in het op tijd klaar zijn voor de Brexit en kosten in hun zak wilden houden als de Brexit niet door zou gaan, moeten nu een tandje bijzetten. Maar dit kan en mag niet op het bordje van de werknemers komen te liggen. Dat belooft nog wat tijdens de komende cao-onderhandelingen.
Recent afgesloten cao’s
In de afgelopen periode heeft FNV Havens een inhaalslag proberen te maken door onderhandelingen, die door de coronamaatregelen op een laag pitje stonden, vlot te trekken. Goede afspraken voor jong en oud om gezond en vitaal aan het werk te blijven en het pensioen te halen. Eerder stoppen met werken voor zware beroepen is een belangrijk thema in de onderhandelingen. In verschillende cao’s is een start gemaakt met een ‘zwaarwerkfonds’ door jaarlijks een percentage van de loonsom te reserveren. Belangrijk is hierbij, en dat moeten we samen met werkgevers in Den Haag regelen, dat doorbetaling van de pensioenpremie in de drie jaar voorafgaande aan de AOW-gerechtigde leeftijd fiscaal mogelijk wordt (zie ook het eerdere artikel over het ‘Model zwaar werk’). Een greep uit de belangrijkste cao-resultaten en -trajecten.
Zwaarwerkfonds in cao EECV Onder druk van acties is eind vorig jaar een eenjarige cao afgesproken met een looptijd tot en met 31 december 2021, bij kolenoverslagbedrijf EECV. Behalve over flexibilisering van de roosters wilde de directie aanvankelijk nergens over praten. “EECV draaide in 2020 een slecht jaar. De Duitse auto-industrie waar het exclusief kolen en ijzerarts voor levert, kreeg fikse klappen door corona”, vertelt FNV-bestuurder Chant van den Berg. “Onze inzet was dan ook bescheiden: continuering van de werkgelegenheidsgarantie, een bescheiden loonsverhoging boven op de automatische prijscompensatie én 1 procent om eerder stoppen met werken voor zware beroepen mogelijk te maken.” Vooral dat zwaarwerkfonds was een struikelblok”, vult kaderlid Bruce Heezen aan. “Terwijl met het zware werk dat wij doen je anders echt de eindstreep niet haalt”. Omdat EECV te weinig bleef bieden, hebben we ledenvergaderingen belegd en tot een ultimatum besloten. Vlak voordat het ultimatum afliep en we in staking zouden gaan, kwam de directie over de brug.” In het onderhandelingsresultaat, waarmee de leden in meerderheid hebben ingestemd, is continuering van de werkgelegenheidsgarantie afgesproken en heeft FNV Havens 1 procent van de EECV-loonsom gereserveerd voor eerder stoppen met werken. “Een mooi resultaat”, zegt Van den Berg. “Ook starten we, samen met de kaderleden, een onderzoek in de droge bulk om te kijken naar de verwachtingen op de lange termijn omtrent krimp van de kopenmarkt in Nederland. Daaruit moet blijken hoe we constructief op ontwikkelingen kunnen inspelen. De huidige concurrentie op arbeidsvoorwaarden om nog de laatste kilo’s kolen zo goedkoop mogelijk te kunnen overslaan, heeft echt een grens bereikt.”
Na het klappen van de onderhandelingen op 9 november, was de actiebereidheid onder EECV-werknemers groot.
Vopak: 5% meer loon en eerder stoppen met werken De leden bij tankopslagbedrijf Vopak hebben massaal ingestemd met het onderhandelingsresultaat dat FNV Havens in december 2020 heeft bereikt. “Na intensieve onderhandelingen hebben we, dankzij de betrokkenheid van onze leden, een mooi resultaat bereikt”, zegt cao-onderhandelaar Asmae Hajjari van FNV Havens. Naast de jaarlijkse automatische prijscompensatie (APC) is in deze driejarige cao een loonsverhoging afgesproken van 2% in 2021, 1,5% in 2022 en 1,5% in 2023. Daarnaast wordt de bovengrens van een aantal loonschalen verhoogd met 50 euro in 2021 en 30 euro in 2022. En wordt per 1 januari 2021 de deelnemersbijdrage voor pensioen met 1% verlaagd naar 3%. Naast de loonafspraken kunnen de werknemers van Vopak vier of vijf jaar eerder met (vervroegd) pensioen gaan. Gedurende deze periode krijgen de werknemers tot de AOW-gerechtigde leeftijd een jaarlijkse loonaanvulling van maximaal 15% van het bruto jaarinkomen en betaalt Vopak één jaar pensioenpremie. Daarnaast komt er in 2021 een verlofspaarregeling die het mogelijk maakt om tot honderd weken verlof te sparen. Het verlofsparen kan ingezet worden om eerder te stoppen met werken. Deze regeling is een afspraak uit het pensioenakkoord. Loonsverhoging en introductie Generatiepact Vopak Agencies FNV Havens heeft op 15 januari ook een onderhandelingsresultaat bereikt bij Vopak Agencies. De cao, waar de leden in meerderheid mee hebben ingestemd, loopt van januari 2021 tot en met 31 december 2023. Boven op de automatische prijscompensatie is een jaarlijkse structurele loonsverhoging afgesproken van 1,25% in 2021, 1% in 2022 en 1% in 2023. Ook zijn de onregelmatigheidstoeslagen verbeterd en kunnen werknemers voor het eerst gebruikmaken van de zogeheten Generatiepactregeling. De oudere werknemer gaat dan 80% werken, krijgt 90% loon doorbetaald en bouwt 100% pensioen op. Zo kunnen zij makkelijker de eindstreep halen en bovendien ruimte geven aan jongeren.
Cao tankopslag Evos: ook structureel meer loon en eerder stoppen met werken Spontane werkoverleggen bleken nodig om 16 januari tot een onderhandelingsresultaat bij tankopslagbedrijf Evos Amsterdam te komen. Werknemers waren ontevreden over de moeizame onderhandelingen en het uitblijven van een goed cao-resultaat. Na een stevige waarschuwingsbrief van FNV Havens, begin januari, bleek er half januari toch ruimte om tot fatsoenlijke cao-afspraken te komen. Naast de jaarlijkse automatische prijscompensatie is een loonsverhoging afgesproken van 2% in 2021, 1,75% in 2022 en 1,75% in 2023. Net als bij Vopak is afgesproken dat werknemers van Evos vier of vijf jaar eerder met (vervroegd) pensioen kunnen gaan. Tot de AOW-gerechtigde leeftijd krijgen ze dan 15% van het bruto jaarinkomen en betaalt Evos één jaar pensioenpremie.
Werknemers van Evos waren het zat en hingen een spandoek.
Driejarige cao Cosco Shipping Lines & Cross-Ocean FNV Havens heeft in november 2020 een onderhandelingsresultaat bereikt met containeroverslagbedrijf Cosco Shipping Lines & Cross-Ocean. De leden stemden in met de driejarige cao die tot en met 31 december 2023 loopt. Los van de automatische prijscompensatie, gaan de lonen per januari 2021 er 1% op vooruit. Per januari 2022 volgt een loonsverhoging met 1,5% en in 2023 volgt een loonsverhoging van 1%. Ook is een jaarlijkse eenmalige uitkering van 400 euro afgesproken. Aanvankelijk wilde het bedrijf vanwege de onzekere economische tijden in deze coronapandemie de personeelskosten niet verder verhogen en de arbeidsvoorwaarden gedurende een jaar bevriezen. Tijdens de onderhandelingen haalde het containeroverslagbedrijf bakzeil en bleek er toch ruimte voor initiële loonsverhogingen en de apc.
Coronaproof onderhandelen met Cosco Shipping Lines.
Moeizame onderhandelingen ECT Tijdens de productie van dit Havenmagazine was nog niet duidelijk of na de zesde onderhandelingsronde met ECT op 23 februari, een cao- resultaat in zicht was. Tijdens de vijfde ronde, half februari, bleek dat ECT te weinig mandaat had om tot concrete afspraken te komen. Het concept-onderhandelingsresultaat dat Niek Stam van FNV Havens op tafel legde kreeg dus geen vervolg. Vooral Eerder Stoppen Met Werken (ESMW) en Ouderen Vermindering Arbeidsduur (OVA) zijn daarin belangrijke onderwerpen. Wat de FNV betreft zou een nieuwe OVA-variant ingevoerd kunnen worden waarbij werknemers gedurende twee jaar 80% werken, tegen 95% salaris en 100% pensioenopbouw, en vervolgens maximaal drie jaar werken tegen 50% werken, 80% salaris en 100% pensioen. Mogelijk (als fiscaal mogelijk) zou die 50% werken weggestreept kunnen worden tegen inbreng van verlofsparen. FNV Havens vindt het belangrijk dat er goede afspraken komen waarmee gezonder kan worden gewerkt, werknemers eerder kunnen stoppen en geleidelijk kunnen afbouwen richting hun pensioen. Daarnaast moeten natuurlijk een eerlijke beloning en afspraken over werkgelegenheid aan de leden bij ECT kunnen worden voorgelegd. Kijk voor de actuele ontwikkelingen op www.fnvhavens.nl.
Oiltanking Amsterdam: nu ook eerder stoppen met werken Het loonbod van de directie aanvankelijk, 0%, was volgens FNV Havens een lachertje. “We hebben laten weten dat dit bod onacceptabel is”, verklaart cao-onderhandelaar Chant van den Berg van FNV Havens. “Onze leden hebben de afgelopen jaren gigantische winsten behaald voor de aandeelhouders en willen daar een nette structurele loonsverhoging voor terugzien én de mogelijkheid om eerder te stoppen met werken. De directie zag dat de actiebereidheid onder onze leden op deze punten groot was en heeft meer mandaat gekregen. We hebben voor 2020 € 750 netto, 2021 3%, en 2022 1,75% af kunnen spreken naast de APC. Bovendien is de Senioren Fit Regeling opgeplust naar 50% werken, 90% loon en 100% pensioenopbouw en wordt er 1,7 procent van de loonsom reserveren om tot 3 jaar eerder te stoppen met werken. Een mooi resultaat wat ook past bij de recent afgesloten cao’s in de tanksector.”
Kaderlid Rob Niesten, lid van de FNV cao-onderhandelingsdelegatie vindt dat Oiltanking in de pas moet lopen met de arbeidsvoorwaarden in de rest van de sector.
Werknemers Oiltanking Terneuzen eisen cao Zo’n beetje de gehele operationele dienst van olieopslagbedrijf Oiltanking Terneuzen is onlangs lid geworden van FNV Havens en eist een cao voor zijn vestiging. Zowel de vestigingen in Amsterdam als Terneuzen staan in de verkoop. Daarom is het extra belangrijk dat afspraken over goede arbeidsvoorwaarden worden vastgelegd met FNV Havens. “In eerste instantie wilden we beide vestigingen onderbrengen onder één cao”, zegt Chant van den Berg van FNV Havens. “Dat weigerde de directie. In Terneuzen hebben we vervolgens een oriënterend gesprek gehad waarin de directie aankondigde onder de werknemers te peilen of er al dan niet een cao moest komen. Ook niet-leden zouden daarin een stem hebben. Zo werken wij natuurlijk niet, onze leden bepalen de koers. Namens onze achterban zullen we de cao-voorstellenbrief (naar het voorbeeld van Oiltanking Amsterdam) naar Terneuzen sturen en de onderhandelingen starten. Bij Oiltanking Amsterdam hebben we inmiddels mooie afspraken kunnen maken over loonsverhogingen en eerder stoppen met werken, dat smaakt in Terneuzen natuurlijk naar meer.”
Kaderlid Menno van Es maakt zich sterk voor een cao bij Oiltanking Terneuzen.
Acties IGMA voor nieuwe cao Vrijwel de gehele operationele dienst van bulkoverslag IGMA liet zijn ongenoegen over de moeizame cao-onderhandelingen blijken door stiptheidsacties en werkonderbrekingen. Met effect. In de derde onderhandelingsronde, begin december, kwam het tot een onderhandelingsresultaat voor een tweejarige cao. Afgesproken is dat naast de automatische prijscompensatie, werknemers per 1 januari 2021 een structurele loonsverhoging van 1% krijgen plus een eenmalige uitkering van 300 euro. In januari 2022 volgt een structurele verhoging met 1,25%. Ook is er 1% van de loonsom gereserveerd voor het zwaarwerkfonds dat drie jaar eerder stoppen met werken mogelijk moet maken. De werkgelegenheidsgarantie is tot 31 december 2022 verlengd. FNV Havens had onder andere ingezet op een looneis van 2% per jaar en een werkgelegenheidsgarantie van minimaal 5 jaar. Het cao-resultaat, dat neutraal aan de leden is voorgelegd, werd door een meerderheid aangenomen. IGMA is onderdeel van Cargill; daar liepen de cao-onderhandelingen uit op stakingen.
Werknemers van IGMA worden geïnformeerd over de cao-onderhandelingen.
Cao-overleg BTT weer opgestart Half februari is het cao-traject met Botlek Tank Terminal (BTT) weer opgestart, na het plotselinge overlijden van cao-onderhandelaar Cees Bos van FNV Havens (zie ook het artikel aan het begin van dir Magazine). Onderhandeld wordt over een tweejarige cao (met een looptijd tot en met 31 december 2021). FNV Havens zet onder andere in op een loonsverhoging en automatische prijscompensatie, afspraken over de eindejaarsuitkering, loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid en aangepaste verlofregelingen. Onderwerpen zoals Eerder Stoppen Met Werken, deeltijdpensioenregeling, inzet flexwerkers en ontziemaatregelen voor ouderen komen in de cao-onderhandelingen voor 2022 aan de orde.
Cao-akkoord Matrans Terminals Rotterdam afgewezen De leden van FNV Havens hebben via en referendum kunnen stemmen over een onderhandelingsresultaat voor een driejarige cao bij Matrans Terminals Rotterdam. Dit resultaat is door een meerderheid van de leden afgewezen. FNV Havens zal met de leden in gesprek gaan om te achterhalen waar het resultaat in tekortschiet. Mogelijk speelt bij de afwijzing de enorme piek in de werkdruk een rol, die recent ontstaan is door het aannemen van een groot en voor MRT geheel nieuw ladingpakket. MRT lijkt zich daarin enigszins verslikt te hebben. In dat perspectief kan het onderhandelingsresultaat als onvoldoende zijn beoordeeld. In dat resultaat staat dat werknemers, naast de automatische prijscompensatie, met terugwerkende kracht een loonsverhoging krijgen van 1,0% over 2020, 1,25% per 1 januari 2021 en 1,5% per 1 januari 2022. Ook is een eenmalige uitkering van bruto € 500,= bij totstandkoming van de cao afgesproken. In november 2021 en in november 2022 volgen afhankelijk van het bedrijfsresultaat eenmalige bruto uitkeringen van € 300,= en € 500,=. Zestigplussers krijgen de mogelijkheid om, bijna gratis, 5 extra verlofdagen te kopen. Over die dagen wordt 90 procent van het loon doorbetaald. De Senioren Fit Regeling voor de geboortejaren 1960 tot en met 1969 wordt gecontinueerd. Bovendien was een reservering van 0,75% van de loonsom voor een zwaarwerkfonds afgesproken. Daarmee kunnen werknemers eerder stoppen met werken. FNV Havens probeert daar havenbreed afspraken over te maken.
Onderhandelingen Matrans Marine Services in volle gang De onderhandelingen over een nieuwe cao bij Matrans Marine Services, zijn tijdens de productie van dit Havenmagazine, nog in volle gang. Behalve beloning, meer (jonge) sjorders in vaste dienst. Net als in andere cao-onderhandelingen is een eerder stoppen met werkenmodel een belangrijk onderwerp. Naast het reserveren van een percentage van de loonsom voor een zwaarwerkfonds, wil MMS ook samen met FNV Havens optrekken richting overheid. Om te kunnen garanderen dat de pensioenpremie 3 jaar voorafgaand aan de AOW-gerechtigd leeftijd wordt doorbetaald, zal vrijstelling van bepaalde wetgeving nodig zijn. Als gevolg van eerder stoppen met werken zullen oudere sjorders eerder uitstromen. Daarom wordt aan een nieuw model gewerkt met afspraken over dienstverbanden voor contracten voor onbepaalde tijd van BBL’ers.
Cao-traject ILS Ook bij sjorbedrijf International Lashing Services (ILS) wordt nog onderhandeld over een nieuwe cao. Eerder stoppen met werken staat met stip op één. Daar moet flink in worden geïnvesteerd, vindt FNV Havens. Aan het gat dat de overheid heeft gecreëerd door de AOW-leeftijd verder op te schuiven, moeten containerbedrijven meebetalen. “Het is tijd om aan de rederijen een eerlijke prijs terug te vragen voor 24/7/363 dagen”, vindt cao-onderhandelaar Niek Stam. Ook moet de overheid over de brug komen als het om niet-beboeten gaat van de jaarlijkse pensioenpremie die de laatste 3 jaar voor de AOW nodig is om met een redelijk inkomen die laatste 3 jaar door te komen. Stam: “Bovenop de € 21.200 (maximale fiscaal boetevrij bedrag) vinden wij dat werknemers jaarlijks recht hebben op zo’n €15.000 aan doorbetaalde pensioenpremie, zonder dat de fiscus ingrijpt. Daar is in het pensioenakkoord niets voor geregeld. Het kan niet zo zijn dat de overheid geld gaat verdienen aan een oplossing die door cao-partijen wordt gefinancierd. Terwijl diezelfde overheid niets bijdraagt aan een oplossing voor werknemers met zwaar werk.” Zie ook www.fnv.havens.nl