War on drugs on the Rotterdam waterfront

De oorlog in Oekraïne is inmiddels alweer 2 maanden aan de gang. Elke dag wordt ons netvlies geteisterd door de afgrijselijke beelden die door Poetin en zijn kornuiten worden veroorzaakt. Een verschrikkelijke oorlog waarover we dagelijks worden geïnformeerd, en die andere brandhaarden en oorlogen in de wereld naar de achtergrond verdringen. Hierdoor vergeten we bijna dat er ook in de Rotterdamse haven al jarenlang een oorlog wordt uitgevochten; de oorlog tegen de drugssmokkel. Ofwel ‘The war on drugs on the Rotterdam waterfront’.

Onschuldige slachtoffers Oorlog is per definitie een gewapende strijd tussen volkeren of staten; dat kun je een-op-een vertalen naar de gewapende strijd tussen drugskartels en nationale en internationale overheden. Macht, geweld, agressie, corruptie en onschuldige slachtoffers zijn ingrediënten die in elke oorlog voorkomen. Met de onschuldige slachtoffers hebben we altijd het meest van doen - zij kunnen er immers niets aan doen dat zij een Oekraïens paspoort hebben. Of in het geval van de ‘war on drugs’, dat zij een Rotterdamse havenwerker zijn. Want of je het nu leuk vindt of niet: als jij als eenvoudige havenwerker op een terminal werkzaam bent én je hebt de pech dat er lading vanuit Zuid-Amerika voor de kant komt, dan ben je direct verdacht. Zodra een schip vanuit bijvoorbeeld Colombia tegen de kant ligt zijn de ogen en camera’s van douane, het Hit And Run Cargoteam (HARC), Rivierpolitie en Openbaar Ministerie gericht op de terminal en op alles en iedereen die zich daar bevindt. In de tijd dat ik bij Uniport werkte en wij veel potentiële drugsschepen voor de kant kregen, voelde ik mij echt een verdachte op mijn werkplek. Terwijl ik daar alleen maar was om mijn boterhammetjes te verdienen.

Eigen drugstoko Bij Uniport werd ik voor het eerst écht geconfronteerd met de war on drugs. Het was denk ik in 2012. Daar kwamen wij in de nachtdiensten voor het eerst de inmiddels beruchte uithalers tegen. Wanneer wij ze vroegen wat ze kwamen doen, waren de standaardantwoorden: “Solliciteren” of “Ik zoek de bushalte maar ik ben verdwaald geloof ik”. Aanvankelijk werden deze uithalers door het Uniportpersoneel vriendelijk buiten de poort gezet. Maar soms ook met een corrigerende tik van de dienstdoende toezichthouder. Waarvan later bleek dat hij dit alleen maar deed om zijn eigen drugstoko te beschermen. Wisten wij veel!!

Miami Vice op terminal Het werd pas serieuzer toen een aantal collega’s (inclusief de toezichthouder) vanwege drugssmokkel werd gearresteerd en het HARC-team aan het personeel voorlichting in de kantine kwam geven. Hun boodschap was destijds: opletten en doorgeven als je iets verdachts ziet, én…. jullie lopen géén gevaar!! Want de uithalers zullen geen geweld gebruiken. Weer later werd het pas écht serieus. Toen er Miami Vice-achtige taferelen op de terminal plaatsvonden. Scheurende arrestatieteams over de kade, zwaarbewapende agenten in kogelvrije vesten met doorgeladen karabijnen en cirkelende helikopters die met zoeklichten de containerstacks afzochten naar uithalers. Gevecht tegen de bierkaai We zijn inmiddels 10 jaar verder en de drugshandel floreert als nooit tevoren. De recordvangsten aan drugs stapelen zich op en de job van uithaler is door de jaren heen op zéér creatieve wijze doorgeëvolueerd. Langzaam maar zeker daalde de omvang en de impact van de drugssmokkel in bij de nationale en lokale overheden. Te laat volgens deskundigen, waaronder wijlen Peter R. de Vries. Maar de Rotterdamse burgervader Aboutaleb wil daar niets van weten en intensiveerde in 2019 met spierballentaal het gevecht tegen de bierkaai. Met grote regelmaat was hij in het nieuws met steeds weer nieuwe ideeën voor zijn plan van aanpak. Zoals onder andere: • Een samenwerking tussen de havens van Antwerpen en Rotterdam. • Studiereizen naar Columbia, onder het mom van meer info uit de exportlanden halen. • Zwaarder straffen van uithalers. • 100% controle op containers met tropisch fruit. • Training van havenpersoneel tegen drugsronselaars. In de tussentijd bleven wij lezen over recordvangst na recordvangst. Wat volgens mij bewijst dat de drugshandel uitstekend loopt en alleen maar in omvang toeneemt. Bovendien heb ik uit betrouwbare bronnen vernomen dat de coke op straat nog steeds betaalbaar is voor de gewone gebruiker en dat er van schaarste op de markt geen sprake is.

Merkwaardig overleg In 2021 werd ook FNV Havens gevraagd om input te leveren. Bij het Achtuurjournaal was met een klein itempje zelfs aandacht voor de havenwerker. Ook hebben Niek Stam en mijn persoontje toen éénmalig overleg gevoerd met de Rivierpolitie en vertegenwoordigers van het Openbaar Ministerie. Ik moet zeggen dat dit een zéér merkwaardig overleg was waarin wij het idee kregen dat er vanuit hun kant maar zeer weinig kennis is over onze sector in het algemeen en de containeroverslag in het bijzonder. Zo wisten ze bijvoorbeeld niet hoe die apparaten heten die de containers van een boot afpakken, en ze wisten ook niet dat er verschil is tussen een havenwerker en iemand die in de aansturing op kantoor zit. Ook werd ons gevraagd: “Hoe graag willen jullie af van de drugssmokkel? Zijn jullie bereid om daar geld voor in te leveren?” Effe serieus!! Tussen neus en lippen door werd ook nog aan Niek gevraagd of hij de serie The Wire kende. Met deze vraag werd subtiel verwezen naar een aflevering waarin een corrupte Amerikaanse vakbondsbestuurder betrokken was bij de smokkel in de haven. Enfin, een gesprek wat niets heeft opgeleverd, maar om nooit te vergeten. Legaliseer drugs! Uiteindelijk is het de bedoeling dat iedere oorlog een keer stopt, en bij elke oorlog is er de hoop dat deze zo snel als mogelijk stopt. Het liefst aan de onderhandelingstafel met zo min mogelijk bloedvergieten. Dat hoopt iedereen, zeker in het geval van de oorlog in Oekraïne. Dat de war on drugs aan de onderhandelingstafel wordt opgelost lijkt onmogelijk. Daarom wil ik ervoor pleiten om de optie van legalisering van drugs eens serieus te onderzoeken en te overwegen. Het idee klinkt misschien eng, maar het alternatief is waarschijnlijk nog vele malen enger én uitzichtloos bovendien. Koen Keehnen, Voorzitter sectorraad FNV Havens