AOW-leeftijd moet in beton

Dat er een oplossing moet komen om de AOW-gerechtigde leeftijd voor de zware beroepen op 66 jaar of eerder in beton te gieten, staat voor FNV Havens als een paal boven water. Daarnaast moeten de boetes op eerder stoppen met werken van tafel. FNV-sectorraadslid Johan van Kooten (52), als sjorder en kaderlid werkzaam bij MMS, maakt de balans op. “Samen met de werkgevers en de politiek moet er gauw een oplossing komen. Desnoods gaan we 66 uur plat.”

Hij werkt 31 jaar als sjorder in de Rotterdamse haven. “In mei word ik 53 en ik merk dat het zware werk fysiek zijn tol begint te eisen. Jarenlang in de volcontinu maken dat ik lastiger slaap, ik vind moeilijker mijn ritme terug en het tweede deel van de nacht vind ik steeds zwaarder. Het is gewoon zwaar werk om in weer en wind en dag en nacht containers los- en vast te maken. Boot op, boot af. Maar dat geldt ook voor de kraanmeester, de straddle carrier, de politieman, de zorgverlener, de ambulancechauffeur, de brandweer…. Het is bizar dat iedereen het kennelijk maar normaal vindt dat de 24-7 economie in gang wordt gehouden door 1.3 miljoen mensen die de klok rond werken. Voor de economische waarde die dat oplevert, betalen wij een heel hoge prijs. Namelijk gemiddeld zes jaar eerder doodgaan.”

Trukendoos leeg

Er moet nu gauw een oplossing komen, vindt Johan van Kooten namens FNV Havens en heel veel havenwerkers. “De trukendoos met maatregelen die de afgelopen decennia via de cao en de or zijn bedacht om mensen, na het afschaffen van de vut, tóch nog een beetje fris hun pensioen te laten halen, is leeg.” Van Kooten is blij dat ook de havenwerkgevers er inmiddels van zijn doordrongen dat de opschuivende AOW-leeftijd onwerkbaar is. De kans dat havenwerkers en anderen in ploegendiensten voortijdig uitvallen is groot. En dat kost geld. Bovendien staat op maatregelen die eerder stoppen met werken mogelijk maken een fikse boete.

“Een grote groep werkgevers heeft daarom een brief naar D66-minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gestuurd. Als we samen met de werkgevers de komende tijd al oplossingsrichtingen zouden kunnen formuleren zou dat heel mooi zijn. Vanuit Den Haag komen de oplossingen namelijk niet. En als we dan samen optrekken richting Den Haag, staan we sterker”, redeneert Van Kooten. “Minister Koolmees is gewoon blind als hij alle werknemers over één kam scheert. Het maakt nogal wat uit of je van negen tot vijf werkt of in onregelmatige -en ploegendiensten. Die hogere levensverwachting geldt echt niet voor ons hoor. Dat nachtwerk enorm schadelijk is, heeft de Gezondheidsraad al in 2017 aangetoond.”

Bijzondere positie FNV Havens

FNV Havens heeft eind maart via een brief aan minister Koolmees en de vaste Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid een gesprek voorgesteld. In de brief wordt nog eens duidelijk gemaakt dat in tegenstelling tot andere sectoren de haven al jaren een beschikbaar premiestelsel voor de havenpensioenen heeft, een individueel pensioenpotje waar de havenwerkers fors voor hebben betaald. De hele pensioendiscussie speelt dus niet voor havenwerkers. Wat wel speelt is de koppeling van de AOW-leeftijd aan de levensverwachting. Een jaar langer leven betekent een jaar langer werken. FNV Havens schrijft in de brief: een jaar korter leven zou dan ook een jaar korter werken moeten betekenen.

Specifieke oplossingen

Behalve overleg met havenwerkgevers, probeert FNV Havens ook in FNV-verband met andere zware beroepensectoren tot oplossingen te komen, zoals de procesindustrie, zorg, politie, brandweer, bouw. Johan van Kooten vertegenwoordigt FNV Havens in die werkgroep. “Hoewel mensen in ploegendiensten dezelfde gezondheidsproblemen en gemiddelde levensverwachting hebben, is het toch belangrijk dat elke sector met specifieke oplossingen komt. Je weet als sector zelf immers het beste wat nodig is.”

Wat volgens FNV Havens sowieso moet gebeuren is dat er een onderzoek komt naar de zogeheten sterftetafels voor werknemers in de volcontinu. Als daaruit zou blijken dat havenwerkers en andere werknemers in zware beroepen minder oud worden, dan zou ook het aantal jaren waarover pensioen wordt ingekocht - nu 24 jaar - naar beneden kunnen. Van Kooten: “Dat scheelt een havenwerker veel geld. En het is wel zo eerlijk.”

Eerder stoppen met ploegentoeslag

Wat voor alle werknemers in ploegendiensten geldt, is de belasting die zij over de ploegentoeslagen betalen. Als die afdracht aan de fiscus in een potje of fonds zou worden gestopt, zou dat werknemers mogelijk maken eerder te stoppen met werken. Van Kooten: “Het is te gek voor woorden dat mensen 40 procent belasting betalen over hun toeslag voor de avond of de nacht, terwijl ze daar ook nog eens eerder door doodgaan. Dan ben je dubbel de dupe: je betaalt extra om korter te leven.” Hij rekent: “Een havenwerker die 40 jaar in de volcontinu werkt, betaalt ruim 200.000 euro aan belasting. Omdat-ie verplicht ’s in ploegendiensten werkt. Dat geld kun je ook parkeren om eerder te kunnen stoppen met werken.”

Actiebereidheid groot

Hoe de het de komende tijd aan het AOW-front zal gaan, is koffiedik kijken. “De boel kan plotseling in beweging komen. Maar wij moeten de regie houden. Anderhalf jaar geleden zijn we begonnen met bouwen aan de beweging tegen de verhoging van de AOW-leeftijd voor de zware beroepen. De boodschap begint steeds meer te landen. De actiebereidheid groeit. Ook onder jongeren gaat het onderwerp iets meer leven. We moeten het echt met elkaar en voor elkaar doen. We hebben het over 1.3 miljoen mensen, 16 procent van de beroepsbevolking, die zwaar werk doen en een gigantische economische waarde genereren. Ik sta hier niet voor mezelf, maar voor iedereen die gezond op een menswaardige manier zijn of haar pensioen wil halen. En er dan ook nog van wil genieten. We moeten nu echt vol gas. Desnoods gaan we 66 uur plat in plaats van 66 minuten. Er moet boter bij de vis.”

Zie de het laatste nieuws via: w ww.fnvhavens.nl